Một loài rắn độc mới đã được các nhà khoa học Trung tâm Nhiệt đới Việt -Nga và cộng sự tìm thấy tại khu rừng thuộc tỉnh Ninh Thuận.
Nhóm nhà khoa học gồm TS Lê Xuân Đắc, Viện Sinh thái Nhiệt đới, Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga; TS Nikolay A. Poyarkov (ĐH Tổng hợp Matxcơva, LB Nga) cùng các cộng sự đã phát hiện loài rắn độc mới khi tiến hành khảo sát thực địa tại khu rừng ven biển miền Trung Việt Nam.
Họ đã tìm thấy các cá thể rắn lục với đôi mắt vàng, thân xanh nổi bật tại khu rừng thuộc tỉnh Ninh Thuận.
Ban đầu, các nhà khoa học cho rằng những con rắn này thuộc một loài rắn đã được biết đến. Tuy nhiên, sau khi xem xét kỹ hơn về những cá thể rắn bắt được, họ phát hiện chúng có những đặc điểm khác biệt và thuộc một loài hoàn toàn mới.
Rắn lục mép xanh dương – A: Con đực trưởng thành; B: Con cái trưởng thành. (Ảnh: Bragin AM, Poyarkov NA).
Các nhà khoa học đã đặt cho loài rắn mới này tên gọi rắn lục mép xanh dương, với tên khoa học Trimeresurus cyanolabris. Rắn lục mép xanh dương thuộc giống Rắn lục châu Á (Trimeresurus), họ Rắn lục (Viperridae).
Theo nghiên cứu, loài rắn mới này khác biệt so với các loài rắn lục đã được biết đến về số lượng vảy, màu sắc và mắt. Phân tích DNA cũng cho thấy loài rắn này có ít nhất 6% sự khác biệt về di truyền so với các loài rắn lục khác đã được biết đến.
Phát hiện được công bố trên tạp chí Zootaxa vào tháng 7/2024, giúp nâng số loài thuộc giống Rắn lục châu Á lên tổng số 50 loài trên thế giới và loài thứ 10 tại Việt Nam.
Cận cảnh phần đầu một mẫu vật của loài rắn lục mép xanh dương được các nhà khoa học thu thập. Ảnh: Idiiatullina SS
Theo đó, rắn lục mép xanh dương có kích thước nhỏ, dài khoảng 63 cm và đầu hình tam giác. Loài này có thân dài và mỏng, màu xanh lá cây sáng đồng đều ở phía trên và phần trên của hai bên.
Chúng có bụng màu vàng lục nhạt, đuôi màu đỏ gạch sẫm và có viền mờ ở hai bên, vùng trên môi, dưới môi, cằm và cổ có màu xanh lam. Đặc biệt, loài này có mắt màu vàng sáng, có vệt sau mắt màu trắng ở cả con đực và con cái.
Được biết, loài Rắn lục mép xanh dương mới chỉ ghi nhận ở các khu vực thuộc Vùng duyên hải Nam Trung Bộ (Quảng Ngãi, Bình Định, Khánh Hòa và Ninh Thuận).
Sinh cảnh sống của loài mới được ghi nhận tại các khu rừng khô nhiệt đới, độ cao từ thấp đến trung bình (khoảng 90-400 m so với mực nước biển), thường sống trên các hốc cây, cây bụi, cây gỗ nhỏ và thảm lá rụng. Thức ăn của loài rắn này là các loài ếch và thằn lằn nhỏ.
Giống như các loài rắn lục khác, rắn lục mép xanh dương sở hữu nọc độc nguy hiểm cho con người, nhưng đến nay các nhà khoa học vẫn chưa nghiên cứu kỹ về nọc độc của chúng.
Phát hiện mới về loài Rắn lục mép xanh dương giúp củng cố tầm quan trọng của khu vực rừng nhiệt đới vùng duyên hải Nam Trung Bộ – một trung tâm khu vực về đa dạng động vật lưỡng cư và bò sát.
Các nhà khoa học sẽ tiếp tục nghiên cứu thành phần phân loại, phân bố, sinh thái và độc tính của các loài Rắn lục châu Á tại Việt Nam.
Đồng thời thực hiện hoạt động giáo dục bảo tồn nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về sơ cứu trong các trường hợp bị rắn cắn cũng như bảo tồn các loài rắn tại Việt Nam.
Trước đó, các nhà khoa học Trung tâm Nhiệt đới Việt – Nga và các cộng sự cũng công bố 2 loài mới là Thằn lằn mù và Thằn lằn giun Núi Chúa, được ghi nhận tại khu vực Vườn Quốc gia Núi Chúa, tỉnh Ninh Thuận.